Βασίλειος Μηλιώτης
Director of Business Development Defense @ Bianor Services | CEO @ MSB Technologies | Δρ UPC BarcelonaTech, MBA Imperial College London, Μηχανικός ΣΜΑ
Ιάσονας Αλιφέρης
Υποψήφιος Δρ ΕΚΠΑ, Αξιωματικός Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ. Πυροσβεστικού Σώματος, Εκπαιδευτής ΣμηΕΑ Π.Σ.
Τα Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (Σμηέα), κοινώς γνωστά ως drones, έχουν φέρει επανάσταση σε διάφορες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών εφαρμογών όπως η πολιτική προστασία, η θαλάσσια και χερσαία επιτήρηση, η διαχείριση καταστροφών και η παρακολούθηση άγριας ζωής. Αυτά τα drones έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τη δημόσια ασφάλεια, να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα και να σώσουν ζωές.
Μία από τις πιο σημαντικές εφαρμογές των drones είναι η πολιτική προστασία. Σε περιοχές επιρρεπείς σε καταστροφές, τα drones χρησιμοποιούνται για τη χαρτογράφηση των ζωνών καταστροφής, τον εντοπισμό των θυμάτων και τον εντοπισμό περιοχών που απαιτούν άμεση προσοχή. Τα drones είναι επίσης εξοπλισμένα με κάμερες θερμικής απεικόνισης, οι οποίες βοηθούν στον εντοπισμό ατόμων που χρειάζονται ιατρική φροντίδα ή έχουν παγιδευτεί σε κτίρια. Η χρήση drones στην πολιτική προστασία μειώνει τον κίνδυνο για τους πρώτους ανταποκριτές και ελαχιστοποιεί τις ζημιές στις υποδομές.
Στη θαλάσσια και χερσαία επιτήρηση, τα drones χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση τεράστιων περιοχών, τον εντοπισμό εγκληματικών δραστηριοτήτων και την πρόληψη της λαθροθηρίας. Αυτά τα drones έχουν την ικανότητα να καλύπτουν μεγάλες περιοχές σε σύντομο χρονικό διάστημα, καθιστώντας τα πιο αποτελεσματικά από τις παραδοσιακές μεθόδους επιτήρησης. Επιπλέον, τα drones εξοπλισμένα με κάμερες και αισθητήρες υψηλής ανάλυσης μπορούν να ανιχνεύσουν παράνομη αλιεία, πετρελαιοκηλίδες και άλλους περιβαλλοντικούς κινδύνους.
Στη διαχείριση καταστροφών, τα drones χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση ζημιών σε υποδομές, τον εντοπισμό κινδύνων και τον εντοπισμό των επιζώντων. Τα drones εξοπλισμένα με αισθητήρες και κάμερες μπορούν να παρέχουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο στους ανταποκριτές έκτακτης ανάγκης, επιτρέποντάς τους να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις γρήγορα. Επιπλέον, τα drones μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παράδοση βασικών προμηθειών, όπως τρόφιμα, νερό και ιατρικό εξοπλισμό, σε δυσπρόσιτες περιοχές.
Η παρακολούθηση της άγριας ζωής είναι ένας άλλος τομέας όπου τα drones έχουν αποδειχθεί ανεκτίμητα. Τα drones χρησιμοποιούνται για την έρευνα της άγριας ζωής, την ανίχνευση δραστηριότητας λαθροθηρίας και την παρακολούθηση της συμπεριφοράς και της υγείας των ζώων. Τα drones είναι λιγότερο επεμβατικά από τις παραδοσιακές μεθόδους παρακολούθησης της άγριας ζωής, όπως τα κολάρα ενεργού εντοπισμού, και μπορούν να καλύψουν τεράστιες περιοχές σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Ενώ τα drones έχουν πολλά οφέλη σε εφαρμογές πολιτικής προστασίας, υπάρχουν και κάποιοι περιορισμοί. Ένας από τους πιο σημαντικούς περιορισμούς είναι οι κανονισμοί που αφορούν τη χρήση των drones. Σε ορισμένες περιοχές, η χρήση είναι περιορισμένη και σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτεί ειδικές άδειες. Επιπλέον, τα drones μπορεί να είναι ακριβά και το κόστος αγοράς και συντήρησής τους μπορεί να είναι απαγορευτικό για ορισμένους οργανισμούς.
Παρά αυτούς τους περιορισμούς, τα οφέλη των drones σε εφαρμογές πολιτικής προστασίας είναι σημαντικά. Έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τη δημόσια ασφάλεια, να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα και να σώσουν ζωές. Καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να βελτιώνεται, τα drones θα γίνονται ακόμη πιο πολύτιμα σε αυτούς τους τομείς.
Ποιά είναι η κατάσταση στην Ελλάδα σχετικά με τη χρήση των drones από την Πολιτική Προστασία;
Ο συντονισμός και η οργάνωση των εναέριων επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, συμπεριλαμβανομένων των drones – UAVs, ανήκει στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ.). Το Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ. λειτουργεί επί εικοσιτετραώρου βάσεως, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη επιχειρησιακή και συντονιστική λειτουργία και δράση του.
Η Μονάδα Αεροπορικών Επιχειρήσεων (Unit 2 – AIROPS) του Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ. αποτελεί κρίσιμο στοιχείο του Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης Κρίσεων και Διαχείρισης Κινδύνων του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό και τη διαχείριση διαθέσιμων επιχειρησιακών εθνικών, ιδιόκτητων ή μισθωμένων εναέριων περιουσιακών στοιχείων, καθώς και εναέριων μέσων άλλων χωρών που ενδέχεται να λειτουργούν στο πλαίσιο διεθνούς βοήθειας στη Χώρα, για επιχειρήσεις πυρόσβεσης, έρευνας και διάσωσης και τη διάθεση εναέριων μέσων στους αρμόδιους φορείς αεροπορικών μεταφορών.
Προϊστάμενος της Μονάδας AIROPS είναι Αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος (Π.Σ.) με το βαθμό του Πυράρχου, ως Επικεφαλής Εναερίων Μέσων, ο οποίος ορίζεται από τον Διοικητή του Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ. και είναι άμεσος συνεργάτης και βοηθός του σε θέματα δικαιοδοσίας του Π.Σ. όπου επιχειρούν εναέρια οχήματα. Ο Αξιωματικός AIROPS υποστηρίζεται από τον Χειριστή Πληροφοριακών Συστημάτων Μονάδας Εναερίων Επιχειρήσεων, τα καθήκοντα του οποίου περιλαμβάνουν τη διασφάλιση της καθημερινής ενημέρωσης του αρχείου για περιστατικά αερομεταφοράς, αποστολές έρευνας και διάσωσης και επιχειρήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Η Μονάδα Αεροπορικών Επιχειρήσεων είναι επίσης υπεύθυνη για τον σχεδιασμό εναέριας επιτήρησης, τη διάθεση ιδιόκτητων εναέριων οχημάτων για επιχειρήσεις έρευνας, διάσωσης και αεροπορικής μεταφοράς και την αποστολή εναέριων οχημάτων για τον εναέριο συντονισμό επιχειρήσεων για συμβάντα που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Πυροσβεστικού Σώματος. Ο Επικεφαλής Εναερίων Μέσων ενημερώνεται για την αποστολή πτήσης των ιδιόκτητων μη επανδρωμένων αεροσκαφών ή άλλων φορέων που θα εκτελέσουν πτήσεις επ’ ωφελεία του Πυροσβεστικού Σώματος και δίνει εντολή στον Αξιωματικό AIROPS σε συνεργασία με το Γραφείο Αεροπορικών Επιχειρήσεων Γ.Ε.Α. για την έκδοση ΝΟΤΑΜ.
Από τα παραπάνω, διαπιστώνεται ότι το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας διαμέσου της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και του Πυροσβεστικού Σώματος ως επιχειρησιακό βραχίονα αυτής, με το Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ ως Ειδική Κεντρική Υπηρεσία του, έχει ήδη εντάξει στις διαδικασίες του Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων τα Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών.
Συμπεράσματα
Σε κάθε περίπτωση, η αποτελεσματική αξιοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Πολιτικής Προστασίας «ΑΙΓΙΣ» ύψους 1,7 δις Ευρώ, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενίσχυσης της Ελληνικής Πολιτικής Προστασίας, αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω την στοχοθεσία του Κρατικού Μηχανισμού για επιχειρησιακό εξοπλισμό τεχνολογικά εξελιγμένο, με τα drones να αποτελούν σημαντικό μέρος αυτής της στοχοθεσίας. Αυτό το γεγονός αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία όχι μόνο για την ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας, αλλά και την ένταξη σε πλήρη αναπτυξιακή τροχιά της βιομηχανίας των Μη Επανδρωμένων Συστημάτων στην Ελλάδα.
Το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, θα πρέπει να υποστηρίξει σθεναρά τις σχετικές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τη χρήση drones σε εφαρμογές πολιτικής προστασίας. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να αυξηθεί η δημόσια ασφάλεια, να βελτιωθούν οι χρόνοι απόκρισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και να προστατευτεί το περιβάλλον. Επιπλέον, η υποστήριξη επιχειρήσεων που ειδικεύονται σε τεχνολογίες drones θα οδηγήσει στην καινοτομία και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας στη χώρα.
Είναι καιρός η Ελλάδα να αναγνωρίσει σε βάθος τις δυνατότητες των drones σε εφαρμογές Πολιτικής Προστασίας και να αγκαλιάσει αυτή την τεχνολογία για να δημιουργήσει μια ασφαλέστερη και πιο αποτελεσματική κοινωνία.
